Κωστής Παλαμάς: Η φλογέρα του βασιλιά

Κήρυκας Εθνικός ο Παλαμάς μ’ αυτό και μόνο το έργο, μας διαλαλεί την βαθειά του πίστη προς την πατρίδα, την αγάπη και τον θαυμασμό του γι’ αυτήν, που αποκαλεί «Γεννήτρα Γή» και που «πουθενά δεν έχει η γή μεγαλωσύνη τέτοια».

Ο Παλαμάς γεννιέται και μεγαλώνει σε μιάν μικρή Ελλάδα, που ακόμα προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της, μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς. Το νοιώθει αυτό! Όπως επίσης, νοιώθει ότι η Ελλάδα δεν υφίσταται, όταν τα περισσότερα εδάφη της είναι ακόμα σκλαβωμένα. Κι απογοητεύεται γιατί νοιώθει το Έθνος ναρκωμένο.

«Σβυσμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μεσ’ τη χώρα». Κι όμως! Η φλόγα αβοήθητη πρέπει να κρυφτεί να μη σβύσει.

«Γιατί θαρθεί κάποιος καιρός και κάποια αυγή θα φέξει και θα φυσήξει μια πνοή μεγαλοδύναμη άκου»!

Τι προφητικά που είναι τα λόγια του. Μόνο δύο χρόνια μετά η Ελλάς μεγαλουργεί, θαυματουργεί! Είναι οι Βαλκανικοί πόλεμοι (1912).

Αλήθεια, τι πίστη στη δύναμη του Ελληνισμού! Του Ελληνισμού που έπρεπε ν’ αφυπνισθεί με το ξαναζωντάνεμα της μνήμης των Ελλήνων, με τόνους επικούς, σελίδων ηρωϊκών της ιστορίας τους, ένδοξων εποχών, μα ξεχασμένων!

Ναι, χρειαζόταν κάποιο δράμα, για να τους οδηγήσει στις ρίζες τους και στην συνέχειά τους. Να γιατί γεννήθηκε η Φλογέρα του Βασιλιά. Να λοιπόν, γιατί ο ποιητής ανέλαβε το έργο των ….. πολιτικών!

Η Φλογέρα του Βασιλιά αξιοποιεί των ηρωϊσμό της Βυζαντινής περιόδου με τον Ιουλιανό, τον Φωκά, τον Τσιμισκή, μα πάνω απ’ όλους τον Βουλγαροκτόνο, τον Βουλγαροφάγο Ρήγα, όπως τον ονομάζει.

Αυτός είναι ο Βασιλιάς που έρχεται στην Αθήνα να προσκυνήσει στον Παρθενώνα. Και ο Παρθενώνας βλέποντάς τον από ψηλά να φθάνει ανάμεσα στον στρατό του και μέσα στην λάμψη των αρμάτων φωνάζει:

«Κι αν, ουρανοί και κόσμοι εσείς, δε μου μιλάτε, αφήστε, αφήστε Ολύμπιο να τον πώ, να κράξω: «Εσ’ είσαι ο Άρης!» Ο Άρης είσαι κι έρχεσαι και κλείς μεσ’ την καρδιά σου με μιά καινούρια δύναμη την ίδια την Ελλάδα».

Ο Παλαμάς παντρεύει στο έργο του αυτό την αρχαιότητα με την Βυζαντινή εποχή. Την ταυτίζει. Ο Βασιλιάς Βουλγαροκτόνος γίνεται βασιλιάς Άρης, όπως και άλλοι αρχαίοι θεοί, απλώς αλλάζουν ονόματα.

Για τον Παλαμά ο Βουλγαροκτόνος είναι Εθνικό σύμβολο. Δεν είναι καθόλου τυχαία η εκλογή του! Είναι ο γενναίος και αήττητος, που όλοι φεύγουν.

«Τον λυτρωμό γυρεύοντας, μακριάθε σα γρικάνε το πέταλο του αλόγου, σα χτύπημα του ολέθρου». Επίσης, αδιαφορώντας μήπως χαρακτηρισθεί απ’ τους ψευτοδιανοούμενους της εποχής του σωβινιστής, δεν διστάζει να φωνάξει! «Νάτον, κατάρα! Ο Τούρκος!»

Που να φανταζόταν ο Παλαμάς ότι οι σημερινοί «συνάδελφοί» του, θα έκαναν τους Τούρκους «αδέλφια» τους!!

Ποιήματα σαν την Φλογέρα του Βασιλιά έχουμε όλοι την ανάγκη να τα διαβάζουμε σήμερα. Γιατί είναι όαση, γιατί είναι ερέθισμα για ψυχική ανάταση κι αγαλλίαση, μέσα στην σημερηνή υπερπληθώρα ποιητικών και άλλων υποπροϊόντων.

Α.Δ.

ΕΛΛΑΣ