O μύθος λέει πως μια γυναίκα λεχώνα από το Λίθινο, πήγε στο Μοναστήρι ν΄ ανάψει τα καντήλια του, αφήνοντας το παιδί της να κοιμάται στο σπίτι. Το πέρασμα του ποταμού γινόταν με μια πρόχειρη ξύλινη γέφυρα. Σαν έφθασε στο μοναστήρι άρχισε να πέφτει δυνατή βροχή, το ποτάμι φούσκωσε, τα νερά του ανέβηκαν πολύ και παρέσυραν την ξύλινη γέφυρα. Στον γυρισμό της η γυναίκα βλέπει την γέφυρα να λείπει και γεμάτη αγωνία για το πως θα περάσει απέναντι σκύβει, γονατίζει και προσεύχεται: «…Θεέ μου τι θα κάνω τώρα που είμαι λεχώνα και θα πρέπει να βυζάξω το παιδί μου. Θα ξυπνήσει και θα κλαίει…» είπε στην προσευχή της. Τότε με μιας τα νερά του ποταμού υποχώρησαν και στο σημείο που ήταν η ξύλινη γέφυρα, χάθηκαν. Είχαν χωνέψει κάτω από μια μεγάλη πέτρα για να βγουν και πάλι στην επιφάνεια λίγα μέτρα πιο κάτω. Η λεχώνα μόλις διαπίστωσε ότι μπορεί να περάσει απέναντι, έτρεξε στο σπίτι της και τάϊσε το παιδί της, που στο μεταξύ μόλις είχε ξυπνήσει. Αφού το τάισε τότε συνειδητοποίησε τι ακριβώς έγινε στο ποτάμι. Τρέχει χτυπάει την καμπάνα του χωριού φωνάζοντας «…Ελάτε χωριανοί έγινε θαύμα. Ελάτε χωριανοί έγινε θαύμα. Ο Θεός χάλασε την ξύλινη γέφυρα και έφτιαξε μια δική του…» Μαζεύτηκαν οι χωριανοί και πήγαν στο σημείο της διάβασης, όπου διαπίστωσαν πραγματικά το ποτάμι να περνάει κάτω από έναν βράχο ο οποίος σχημάτιζε ένα φυσικό γεφύρι. Έτσι λοιπόν σύμφωνα με την παράδοση σχηματίστηκε το γεφύρι. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της γυναίκας και δημιούργησε ένα γεφύρι για να περάσει αυτή απέναντι να ταϊσει το μικρό της αγγελούδι. Για τον λόγο αυτό οι κάτοικοι του χωριού έβγαλαν το γεφύρι Θεογέφυρο!
Το Θεογέφυρο είναι ένα φυσικό γεφύρι στην περιοχή της Ζίτσας στην Ήπειρο. Από τα σπάνια γεωλογικά φαινόμενα, έργο των ορμητικών νερών του Καλαμά. Έχει μήκος περίπου 45 μέτρα, πλάτος 3-4 μέτρα και βρίσκεται 20 περίπου μέτρα πιο ψηλά από τα νερά του ποταμού. Γεφύρι φτιαγμένο από τον Θεό. Έτσι το αποκαλούσαν ανέκαθεν οι κάτοικοι της περιοχής, αλλά κι οι ιστορικοί. Το σχήμα του τοξωτό, ίδιο μ’ αυτό που το ανθρώπινο χέρι έχει δώσει στα διάφορα πέτρινα γεφύρια ! Με την διαφορά ότι η φύση στην προκειμένη περίπτωση, περιορίσθηκε στο να δώσει ένα βασικό σχήμα στο γεφύρι. Η διαδρομή του Θύαμη, μετά την πεδιάδα της Βελλάς, συνεχίζεται μέσα από απότομους βράχους και γκρεμούς. Αργά με την πάροδο του χρόνου σ΄ αυτή την ιδιόμορφη μονομαχία τα νερά, άλλαξαν την μορφή του τοπίου, νικώντας τους βράχους! Η διάβρωση του εδάφους από τα νερά ήταν τέτοια στο πέρασμα του χρόνου, που οι χαράδρες μεγάλωσαν. Το τοπίο έγινε ακόμη πιο εντυπωσιακό ακόμη πιο όμορφο!
Πριν από χιλιάδες χρόνια ο Θύαμης κυλούσε σε μεγαλύτερο υψόμετρο απ΄ ότι σήμερα. Στο διάβα του όμως, εκεί ανάμεσα στους λόφους της Μπακής και του Ανηλίου συνάντησε αντίσταση. Το έδαφος σκληρό. Το πέτρωμα πωρόλιθος κατά το μεγαλύτερο μέρος στην σύνθεσή του, προσπάθησε να αντισταθεί. Μάταια όμως. Οι αρχαίοι αποκαλούσαν το ποτάμι Θύαμη για να προσδώσουν σ΄ αυτόν τον χαρακτηρισμό του «θυμωμένου» και δεν είχαν άδικο. Τα άγρια ορμητικά νερά του κατόρθωσαν να βρουν διέξοδο στο πρόσκαιρο εμπόδιο που δημιούργησε ο βράχος και άνοιξαν κάτω απ΄ αυτόν δίοδο, δημιουργώντας έτσι με τον χρόνο, φυσικό γεφύρι. Το γεφύρι που κατασκεύασε η φύση ή ο Θεός για τους κατοίκους της περιοχής το ονομάσανε Θεογέφυρο.
ΕΛΛΑΣ
ΕΛΛΑΣ 