Category Archives: ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Σημαντική ήταν η καλλιέργεια της ελιάς, όπως επιβεβαιώνουν οι πρόσφατες ανακαλύψεις κορμών και φύλλων του δέντρου, εγκλωβισμένων σε ελαφρόπετρα στις παρυφές της καλντέρας. Η ύπαρξη θρυμματισμένων ελαιοπυρήνων και όχι ολόκληρων των κουκουτσιών μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι ελιές χρησιμοποιούνταν κυρίως για την παραγωγή λαδιού. Το λίθινο λιοτρίβι που βρέθηκε σε αρχαίο ορυχείο της Σαντορίνης δηλώνει παραγωγή λαδιού σε αξιοσημείωτη κλίμακα. Στην εικόνα ανεπτυγμένου εμπορίου λαδιού συντείνει και το πλήθος των λεγόμενων ψευδόστομων αμφορέων που είχαν σχεδιαστεί ακριβώς για τη μεταφορά λαδιού. «Στο Ακρωτήρι οι ψευδόστομοι αυτοί αμφορείς αντιπροσωπεύουν τα 2/3 του συνόλου τέτοιων αγγείων στο Αιγαίο, ενώ η έκταση του εξαγωγικού εμπορίου λαδιού επιβεβαιώνεται από αναφορά του σε μία από τις δύο πινακίδες της Γραμμικής Α που βρέθηκαν εκεί».
Συνέχεια →

Όσο για την καταγωγή της γάστρας, ας μην αναζητάμε πατρότητα σε ένα τόσο θεμελιώδες μαγειρικό σκεύος. «Το βέβαιο είναι ότι χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλα τα Βαλκάνια, από τους ορεινούς κυρίως πληθυσμούς, από τις Δαλματικές Αλπεις μέχρι τα Καρπάθια», λέει ο Παντελής Μήτσιου. «Οι νομάδες κτηνοτρόφοι, όπως οι Βλάχοι και οι Σαρακατσάνοι για παράδειγμα, στις πολυήμερες μετακινήσεις τους από τα χειμαδιά στα βουνά και αντίστροφα, σε όλη τη βαλκανική επικράτεια, μαζί με το νοικοκυριό που κουβαλούσαν στα άλογα και τα μουλάρια, είχαν βέβαια και τις γάστρες τους. Στις μετακινήσεις τους αυτές αντάλλασσαν ιδέες και τεχνικές», συμπληρώνει. Προς επίρρωση των λεγομένων του ο νομάς παραδοσιακός Βλάχος κτηνοτρόφος Νίκος Κέλλας από τον Ασπροπόταμο Τρικάλων, προσθέτει πως αυτή η μεταφορά της γάστρας από τους Βλάχους κτηνοτρόφους ήταν και ο λόγος που έφτιαχναν τις περίφημες πίτες τους. «Κουβαλούσαν μαζί με τη γάστρα και σιτάρι ή καλαμπόκι και με ό,τι έβρισκαν στις πορείες τους και με ό,τι υλικά είχαν μαζί τους, έφτιαχναν πίτες», εξηγεί. «Οταν σταματούσαν κοντά σε κάποιο χωριό, πήγαιναν τα δημητριακά τους στο μύλο, τα άλεθαν και με το αλεύρι έφτιαχναν τις πίτες τους. Η γάστρα ήταν πάντα φορτωμένη πάνω στα άλογα και τα μουλάρια γιατί με αυτό το σκεύος έφτιαχναν τα πάντα», προσθέτει. Με άλλα λόγια η γάστρα είναι ένας φορητός φούρνος. Συνέχεια →

Παρά το γεγονός ότι πριν από οκτώ χιλιάδες έτη οι σκύλοι άρχισαν να τρώνε τα πάντα έπρεπε να περάσουν περίπου χίλια έτη ώστε να μπορεί ο οργανισμός τους να παράγει σε υψηλά επίπεδα την αμυλάση, το ένζυμο που μπορεί να μετατρέπει το άμυλο σε υδατάνθρακες. Μάλιστα η μελέτη των ερευνητών δείχνει ότι υπήρχαν στους σκύλους κάποια μικρόβια στο γαστρεντερικό τους σύστημα τα οποία τους επέτρεπαν να καταναλώνουν και χωνεύουν το άμυλο πολύ πριν το DNA τους προσαρμοστεί και αρχίζει να παράγει περισσότερη αμυλάση.
Συνέχεια →

Κατάλοιπα τροφίμων που έχει φέρει στο φως η έρευνα του ΑΠΘ σε συνεργασία με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα και φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στο πλαίσιο του προγράμματος PlantCult, περιλαμβάνουν το πιο παλιό κρασί στην Ευρώπη και τη διαχρονική του παρουσία στη βόρεια Ελλάδα. Χιλιάδες γίγαρτα (κουκούτσια σταφυλιών) και στέμφυλα (κοινώς τσίπουρα) βρέθηκαν σε ένα σπίτι στο Ντικιλί Τας, κοντά στους αρχαίους Φιλίππους. Μέσα σε ένα μεγάλο αγγείο στο εσωτερικό του σπιτιού ετοιμαζόταν το νέο κρασί, ενώ ο χυμός μαζί με τα στέμφυλα ζυμωνόταν στο μεθυστικό ποτό. Ξέσπασε φωτιά που κατέστρεψε το σπίτι γύρω στα 4300 π.Χ., διασώζοντας για τη μελλοντική έρευνα, 6000 χρόνια μετά, τα πολύτιμα αρχαιοβοτανικά κατάλοιπα. Συνέχεια →

Ο λόγος πίσω από το επιτακτικό αυτό αίτημα για μείωση της παραγωγής βοείου κρέατος είναι ότι οι αγελάδες παράγουν μεθάνιο μετά την πέψη του χόρτου, ένα στοιχείο που είναι 28 φορές ισχυρότερο στην παγίδευση θερμότητας στην ατμόσφαιρα από το διοξείδιο του άνθρακα. Συνέχεια →