Category Archives: ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

Το πασίγνωστο «Κτίριο Παπαστράτου» αποτελεί σημείο αναφοράς της παραλίας του Βόλου με τους δύο χαρακτηριστικούς τρούλους στην πρόσοψή του. Επρόκειτο για την καπναποθήκη Παπαστράτου που αποτελούνταν από συγκρότημα δύο αποθηκών. Η ανέγερση της πρώτης αποθήκης (δεν σώζεται σήμερα) το 1926 ξεσήκωσε μακροχρόνια δικαστική διαμάχη μεταξύ της Λιμενικής Επιτροπής Βόλου και της καπνοβιομηχανίας των αδελφών Παπαστράτου αφού η Λιμενική Επιτροπή ισχυριζόταν ότι ο χώρος της ανήκει καθώς είχε επιχωματωθεί προ εικοσιπενταετίας με δαπάνες του Λιμενικού Ταμείου. Ενδιαφέρον επίσης για τον χώρο είχε εκδηλώσει και ο Δήμος για την ανέγερση εκεί του Δημαρχείου της Πόλης. Η δεύτερη αποθήκη, εκείνη με τους τρούλους που σώζεται σήμερα, προστέθηκε το 1935.
Συνέχεια →

Πολλά από τα ιστορικά ακίνητα, διατηρητέα και μη, λόγω της φθοράς του χρόνου και της έλλειψης συντήρησης, έχουν περιέλθει σε κακή κατάσταση διατήρησης. Οι ιδιοκτήτες τους τις περισσότερες φορές αδυνατούν να τα συντηρήσουν και αποκαταστήσουν, γεγονός που τα οδηγεί σε εγκατάλειψη και επιδείνωση της στατικής τους επάρκειας σε βαθμό που καταλήγουν επικίνδυνα για την ανθρώπινη ζωή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το τραγικό γεγονός απώλειας ζωής δύο νέων παιδιών στη Σάμο το 2021, από κατάρρευση επικίνδυνου κτηρίου. Παράλληλα, η εγκατάλειψη των κτηρίων ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα έχει ως αποτέλεσμα την αλλοίωση της φυσιογνωμίας ολόκληρων περιοχών που γειτνιάζουν με αυτά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανάγκης που υπάρχει για στερεωτικές εργασίες σε επικίνδυνα κτήρια είναι το γεγονός ότι στο Δήμο Αθηναίων τα επικινδύνως ετοιμόρροπα ξεπερνούν τα 2.500 κτήρια, στο Δήμο Σύρου-Ερμούπολης τα 300, ενώ παρόμοιους υψηλούς αριθμούς αντιμετωπίζουν εκατοντάδες δήμοι της Χώρας. Συνέχεια →

Oμως δεν είναι όλα ευχάριστα. «Το έργο σου στον Λουμπαρδιάρη, δάσκαλε, αφού υπέστη πολλά, παραμένει ανέπαφο μεν και σωσμένο οριακά, αλλά αχρηστευμένο επί χρόνια. Επιχειρηματίας που να προσφέρει ελληνικό καφέ μόνον με κουλουράκι στον ωραίο εξώστη με μετωπική θέα προς τον Παρθενώνα δεν έχει βρεθεί και ο Δήμος ολιγωρεί», συμπληρώνει, αλλά κρατά τα θετικά από την ωραία αυτοψία: «Και όμως το πνεύμα σου, δάσκαλε, που μας καλούσε στο “σκάμμα της υποταγής”, στη σεμνότητα δηλαδή, θα χαιρόταν σήμερα στο πλάγιο απογευματινό φως. Συνέχεια →

Η όψη της είναι λιτή, με κωδωνοστάσιο επτανησιακού τύπου, όμως στο πλούσια διακοσμημένο εσωτερικό της ξεχωρίζουν το χτιστό τέμπλο με τη λαξευτή διακόσμηση, οι μεγάλου μεγέθους εικόνες και η αγιογραφημένη οροφή. Συνέχεια →

Αν και ο Πικιώνης είχε αποδοχή και αναγνώριση στη διάρκεια της ζωής του, η οργάνωση του αρχείου του, η υπεράσπιση της μνήμης του, η περιφρούρηση του έργου του αλλά και η εθνική και διεθνής διάδοσή του, ακολούθησε εξελικτική διαδικασία. Η κόρη του, η κυρία Αγνή Πικιώνη, χαιρετισμός της οποίας περιλαμβάνεται στην έκδοση, αναφέρει την αγάπη και τη φροντίδα τόσων φίλων και συνοδοιπόρων που στήριξαν το δικό της έργο, την ανάγκη να προστατεύσει το έργο του πατέρα της και εντέλει να δωρίσει το αρχείο του στα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη. Στο Μπενάκη έγινε το 2010 η αναδρομική έκθεση για τον Πικιώνη που αποτέλεσε και κομβικό έτος προς μια ωριμότερη προσέγγιση στην παρακαταθήκη του. Το 2014 ιδρύθηκε η ΑΜΚΕ «Δημήτρης Πικιώνης», με σκοπό «τη μελέτη, προστασία, ανάδειξη, αποκατάσταση και συντήρηση του έργου του».
Συνέχεια →

Ειδικότερα, ανέφερε ότι θα υπάρξει νέα νομοθεσία, για τον «αποτελεσματικότερο έλεγχο και εποπτεία» των ΜΚΟ και ότι θα δημιουργηθούν κλειστά κέντρα «για να βελτιωθεί η κατάσταση στα νησιά». Για το πλωτό προστατευτικό σύστημα, επεσήμανε ότι βασικός του στόχος είναι, μεταξύ άλλων, «ο περιορισμός των σημείων εισόδου μεταναστών σε κάθε νησί». Επίσης, υποστήριξε ότι οι επιστροφές μεταναστών εντός τριμήνου θα φτάσουν τις 200 ανά εβδομάδα. Συνέχεια →

Ο Πικιώνης είναι ένας απ’τους λίγους Έλληνες που προσπάθησε να μας ξανασυνδέσει μ’ εκείνες τις αξίες της ελληνικής παράδοσης που είναι κοινές σε όλους τους μεγάλους πολιτισμούς και στα γνήσια έργα της σύγχρονης τέχνης. Αρχιτέκτονας, είναι ένας στοχαστής που η αγάπη του για την ελληνική λαϊκή τέχνη –γιατί σ’αυτήν ακριβώς βρίσκει τη ζωντανή συνέχιση μιας μεγάλης παράδοσης- δεν τον εμποδίζει να συλλαμβάνει με την ευαισθησία του και την ποιητική του διάθεση και να μας αποκαλύπτει το βαθύτερο νόημα που έχουν τα ανθρώπινα δημιουργήματα που έγιναν με πίστη και αγάπη. Συνέχεια →

Ο Πικιώνης προσπάθησε να σώσει το ανθρώπινο μέτρο, την αρχοντική λιτότητα, την ηρεμία στην αρχιτεκτονική των οικοδομημάτων, να διασώσει δηλαδή την ευγένεια της παλιάς Αθήνας ενάντια στην ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση της αρχιτεκτονικής που έβλεπε να επιβάλλεται. Συνέχεια →

Δεν θα σταθώ στις καταβολές της σκέψης του Πικιώνη, γιατί τις έχω αναλυτικά εξετάσει σε δημοσιευμένη ήδη ομιλία μου.² Ορισμένες πάντως από τις πιο γνωστές πλευρές της –η έμφαση στην παράδοση ως φορέα του ιδιαίτερου πνεύματος μιας εθνότητας, η εξύψωση των εκφάνσεων της λαϊκής δημιουργικότητας, το ενδιαφέρον για τους εξωτικούς πολιτισμούς και, πάνω απ’ όλα, η δυσπιστία απέναντι στον ορθολογισμό και ο ενστερνισμός ενορατικών προσεγγίσεων της πραγματικότητας– παραπέμπουν ευθέως στο κίνημα του ρομαντισμού. Το ερώτημα όμως στο οποίο θα προσπαθήσω να απαντήσω, είναι κατά πόσο και η αισθητική του Πικιώνη μπορεί να χαρακτηριστεί ρομαντική. Συνέχεια →