Tag Archives: αρχαία Ελλάδα

Ανάμεσα στην αισιοδοξία και την απελπισία βρίσκεται ο εναγκαλισμός της τραγικής θέσης μας στην ιστορία. Στον προσωπικό και συλλογικό βίο, δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή από εκείνην της δράσης και της προσπάθειας, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Οι Έλληνες δημιούργησαν και αγωνίστηκαν ακόμη και στις πιο απελπιστικές καταστάσεις, προτάσσοντας πνεύμα ανεξαρτησίας και δημιουργικότητας. Κι αν η πολιτική διαχείριση της χώρας είναι αξιοθρήνητη, αυτό ελευθερώνει χώρο και ενέργεια για συλλογική, κοινοτική δράση σε όλους τους τομείς της ζωής. Κι αν το πολιτιστικό περιβάλλον είναι γεμάτο ασχήμια, σημαίνει πως ζητά κάποιον να το ομορφύνει. Κι αν οι ρυθμοί της εποχής μάς μετατρέπουν, έναν προς έναν, σε άβουλα ανθρωποειδή, είναι δική μας πρόκληση να επιβραδύνουμε, να διεκδικήσουμε μία ανάπαυλα για σκέψη και να χαράξουμε το δρόμο μας. Συνέχεια →

Τα έργα του Πινδάρου έχουν χωριστεί σε 17 βιβλία από Αλεξανδρινούς συγγραφείς: ύμνοι, παιάνες, δύο βιβλία διθυράμβων, δύο βιβλία προσοδίων (επαγγελματικά τραγούδια), τρία βιβλία παρθενικά (παρθενικά τραγούδια), δύο βιβλία υπορχημάτων (τραγούδια χορού), εγκώμια (τραγούδια επαίνου) θρήνοι και τέλος, τέσσερα βιβλία επινικίων (τραγούδια νίκης). Από αυτά τα μόνα που διασώθηκαν άθικτα είναι 44 τραγούδια της χορωδιακής νίκης που συντίθεντο για τους Πανελλήνιους αγώνες τα οποία θεωρούνται από πολλούς ως αριστουργήματα. Αποσπάσματα των άλλων βιβλίων επιβιώνουν μόνο σε θραύσματα και μέσα από αναφορές άλλων συγγραφέων. Συνέχεια →

«Γνωρίζαμε εδώ και χρόνια για την ύπαρξη λαϊκής ποίησης στην αρχαία Ελλάδα. Οσα έργα επέζησαν, όμως, υποτάσσονταν στις επιταγές της λόγιας ποίησης. Το ποίημα αυτό, αντίθετα, αποκαλύπτει ότι οι ρίζες του βρίσκονται στην προφορική παράδοση. Οφείλουμε να είμαστε ευγνώμονες που το έργο αυτό αποτυπώθηκε σε σημαντικό αριθμό πολύτιμων λίθων. Δεν χρειάζονται λόγιοι ποιητές για τη δημιουργία μιας τόσο μουσικής γλώσσας. Επρόκειτο για δημοκρατική, προσιτή σε όλους, μορφή λογοτεχνίας. Αποκτήσαμε συναρπαστική εικόνα της λαϊκής –ή ποπ– κουλτούρας της εποχής, κάτω από τον μανδύα της κλασικής κουλτούρας», λέει ο δρ Ουίτμαρς στην εφημερίδα The Guardian. Συνέχεια →

Σταδιακά, Ερμαϊκές στήλες τοποθετούνταν έξω από κάθε Αθηναϊκό σπίτι προστατεύοντας το από τα κακά πνεύματα. Ο αποτροπαϊκός αυτός χαρακτήρας των Ερμών αποδίδεται από κάποιους ερευνητές στον ιστάμενο φαλλό που φέρουν. Το χαρακτηριστικό τους αυτό, καθιστούσε τις στήλες πολύ σημαντικές για τους αρχαίους Αθηναίους. Όταν, λοιπόν, γύρω στα 415 π.Χ., τις παραμονές της Σικελικής εκστρατείας τις βρήκαν ακρωτηριασμένες, ερμήνευσαν το συμβάν ως ένα πολύ κακό οιωνό για την επερχόμενη απόπειρα τους στη Σικελία. Είχε διαπραχθεί ιεροσυλία και οι θεοί θα τιμωρούσαν τη πόλη. Συνέχεια →

Η αρχαία ελληνική λέξη «Κάλλος» σημαίνει «ομορφιά» και συσχετίζεται τόσο με το γυναικείο όσο και με το ανδρικό φύλο. Ωστόσο, η έννοια του «Κάλλους» στην υπέρτατη διάστασή της, δεν είναι απλώς μια λέξη που σημαίνει μόνο «ομορφιά». Είναι ένα ιδεώδες που αναπτύχθηκε στην αρχαία ελληνική σκέψη, εκφράστηκε μέσα από τα ποιήματα των επικών (8ος αι. π.Χ.) και λυρικών (7ος – 6ος αι. π.Χ.) ποιητών και αποκρυσταλλώθηκε σταδιακά στα κείμενα των φιλοσόφων του 5ου/4ου αι. π.Χ. και εξής, οι οποίοι αναφέρθηκαν σε αυτό ως συνδυασμό της φυσικής εμφάνισης και των αρετών της ψυχής. Σε αυτή τη διάσταση του «Κάλλους» επικεντρώνεται και η έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, αναδεικνύοντας τη συμβολή της αρχαίας Ελλάδας στον καθορισμό της έννοιας της «ομορφιάς» μέχρι και σήμερα. Συνέχεια →

Ενα από τα πιο συγκινητικά αποσπάσματα του «Θεμιστοκλή» είναι εκείνο που αναφέρεται στην πίστη των ζώων στους κηδεμόνες τους την ώρα πριν από τη μεγάλη καταστροφή. «Τα ήμερα ζώα των σπιτιών τους», γράφει ο Πλούταρχος, «έτρεχαν κι αυτά μαζί κλαψουρίζοντας και ακολουθώντας τα αφεντικά τους που επέβαιναν στα πλοία». Ο σκύλος του Ξανθίππου, όμως, πατέρα του Περικλή, δεν άντεξε τον αποχωρισμό και έπεσε στη θάλασσα. Ο σκύλος κολυμπώντας ακολούθησε την τριήρη που μετέφερε τον Ξάνθιππο μέχρι τη Σαλαμίνα και μόλις έφτασε έχασε τις αισθήσεις του και ξεψύχησε. Συνέχεια →

«Δεν μπορείτε να είστε απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων. Οι Έλληνες έχουν συγγένεια με τους Αλβανούς. Στην εποχή της Τροίας, μας λένε ότι οι Τρώες προσεύχονται με τους Έλληνες. Βλέπουμε ιστορικές πηγές και ο ελληνικός όρος δεν αναφέρεται ποτέ, αλλά οι συγγραφείς αναφέρουν ιλλυρικές φυλές και από τους Αχαιούς και τους Πελασγούς, δεν αναφέρονται οι Έλληνες. Τι γίνεται με τον Δούρειο Ίππο και την Ελένη; «Είναι Πελασγοί», είπε. Συνέχεια →

Πολλά από τα ευρήματα του Μπακαλάκη λεηλατήθηκαν, καταστράφηκαν ή χάθηκαν κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ άλλες αρχαιότητες υπέστησαν ζημιές, τόσο από τα βρετανικά – ινδικά στρατεύματα που είχαν επιτάξει το μουσείο, όσο και μετέπειτα, κατά τον εμφύλιο πόλεμο. Οσα διασώθηκαν συγκροτούν την αίθουσα του Ιερού της Παρθένου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας. Στις αποθήκες του ωστόσο φυλάσσονταν χιλιάδες θραύσματα, κυρίως κεραμικής, τα οποία συνέλεξαν οι αρχαιολόγοι του περασμένου αιώνα από τους αποθέτες και τις πυρές του Ιερού της Παρθένου. Αυτό το πολύτιμο υλικό «ανασκάπτει» εδώ και δύο χρόνια μια ομάδα αρχαιολόγων και φοιτητών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης: η καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας (ΔΠΘ) Αμαλία Αβραμίδου και η αρχαιολόγος Κωνσταντίνα Αμοιρίδου (ΕΦΑ Δράμας), με συνεργάτες τον ομότιμο καθηγητή Μιχάλη Τιβέριο και την επίτιμη έφορο αρχαιοτήτων Μαρία Νικολαΐδου-Πατέρα. Συνέχεια →

Το έργο αποτελεί μέρος μιας σειράς ψηφιδωτών που διακοσμούσαν το δάπεδο ενός ρωμαϊκού σπιτιού και χρονολογείται στα τέλη του 3ου αι. μ.Χ. Τα υπόλοιπα ψηφιδωτά απεικονίζουν τις άλλες εποχές του χρόνου, καθώς και τον Ωκεανό και τη Θάλασσα. Πρόκειται για μια μορφή σε προτομή, με μακριά καστανά μαλλιά. Φορά ιμάτιο που αφήνει ακάλυπτο το δεξί μέρος του στήθους, ενώ πίσω της διακρίνεται μια δέσμη από στάχυα. Η μορφή αποδίδεται με λίθινες ψηφίδες στα φυσικά τους χρώματα, όπου κυριαρχούν οι έντονες χρυσοκάστανες αποχρώσεις, τονίζοντας έτσι τη σύνδεση με τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου. Δεν είναι σαφές αν πρόκειται για μορφή γυναικεία ή ανδρική. Συνέχεια →