Η εξάχρονη Ψυχή από τη Μήλο (1ος αιώνας μ.Χ.)

Η ιστορία της προτομής που βρίσκεται στις αποθήκες και αγοράστηκε μόλις 250 δρχ. στο τέλος του 19ου αιώνα.

Την έλεγαν Ψυχή, ήταν 6-7 ετών, μια μικρή πριγκίπισσα στη Μήλο του 1ου αιώνα μ.Χ. Είχε επίθετο, αλλά όχι και πατέρα. Η μητέρα της ήταν ανύπανδρη, πιθανώς επειδή ο σύντροφός της ήταν δούλος και η ίδια απελεύθερη, δηλαδή ανώτερή του ταξικά. Σχεδόν ίση με τους ελεύθερους πολίτες, κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Αν και κορίτσι, τη δέχθηκε στην οικογένεια ο παππούς, με το επίθετο Στάσιμος. Η μικρή Ψυχή Στασίμη αποχαιρέτησε όμως νωρίς τον μάταιο τούτο κόσμο. Τη γνωρίζουμε λόγω του πένθους της εύπορης οικογένειάς της και τη συνήθεια να δηλώνεται αυτό και μέσα από συγκεκριμένες ταφικές προτομές.

Η αρχαιολόγος Ιωάννα Μένεγκα παρουσίασε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο πλαίσιο των διαλέξεων των φίλων του ΕΑΜ το πορτραίτο της, που βρίσκεται στις αποθήκες.

Η προτομή από παριανό λυχνίτη ακολουθεί τις αρχές των εργαστηρίων της Μικράς Ασίας όπως θα πει η ομιλήτρια. «Εκτέθηκε γύρω στο 1920, εκτοπίστηκε όμως από δυναστικά πορτραίτα επωνύμων, αυτοκρατόρων και αυλικών. Αγοράστηκε έναντι 250 δρχ. στο τέλος του 19ου αι. στη Μήλο. Το ύψος είναι 33 εκ., δηλαδή το φυσικό. Κύριο χαρακτηριστικό αποτελεί η χρήση χρώματος. Τα μαλλιά και τα φρύδια της δηλώνονται μόνο ζωγραφικά, με μελανό διαλυμένο και αδιάλυτο. Το δεξιό μάτι περιγράφει μελανή γραμμή, όπως βάφουν οι κοπέλες τα μάτια τους σήμερα και όπως έκαναν και τότε, ενώ πυκνές πινελιές αποδίδουν τις βλεφαρίδες. Η ίριδα δηλώνεται επίσης με μελανό χρώμα, ενώ η διεσταλμένη κόρη παραμένει λευκή αποδίδοντας την αντανάκλαση του φωτός δίνοντας έτσι ζωντάνια στο βλέμμα».

Η παιδίσκη «έχει πρόσωπο πλατύ, και στρογγυλό πηγούνι, με μικρό διπλοσάγονο». Κάνει θλιμμένο μορφασμό. Τα μαλλιά της χωρίζονται στη μέση και καταλήγουν σε κοτσίδες-θηλιές, φορούσε σκουλαρίκια και «φαρδύ χιτώνα, άλλοτε χρωματισμένο κόκκινο. Ιχνη κόκκινου χρώματος ανιχνεύθηκαν και στη σχισμή των χειλιών» (οι νύφες στην αρχαία Ελλάδα φορούσαν κόκκινο νυφικό, ενώ στη Ρώμη λευκό με κόκκινο πέπλο). Τα ανύπανδρα κορίτσια θάβονταν με νυφικά, όπως συχνά και σήμερα.

Το επίθετο απαντάται σε » Ελληνες δούλους, τους οποίους ως πλέον μορφωμένους η ρωμαϊκή αριστοκρατία επέλεγε ως τροφούς, παιδαγωγούς, γιατρούς, λογιστές». Η Ψυχή γεννήθηκε μια εποχή που περισσότερα από τα μισά παιδιά πέθαιναν πριν από τα τρία χρόνια τους και πολλά, όπως εκείνη, άφηναν απαρηγόρητη την οικογένειά τους σε μικρή ηλικία. [Αγγελική Κώττη, Έθνος]

Διαβάστε επίσης

Οι Κυκλάδες στην πορεία του χρόνου

ΕΛΛΑΣ