Βόρεια του κόλπου της Ηγουμενίτσας βρίσκεται η χερσόνησος της Λυγιάς ή Λυγαριάς με τα τρία κάστρα της και στο κέντρο του αποστραγγισθέντος βάλτου το κάστρο του Πύργου Λυγιάς ή Ραγίου. Ο περιτειχισμένος οικισμός των τριών συνεχόμενων κάστρων της Λυγιάς, έκτασης διπλάσιας (58 εκτάρια) τουλάχιστον της Γ (Τ)ιτάνης και πληθυσμού σχεδόν ίσου με αυτήν (περίπου 6.000 κάτοικοι), έχει ταυτισθεί με τη γνωστή από τη φιλολογική παράδοση Τορώνη, αποικία, πιθανότατα, των Κερκυραίων στην Ήπειρο κατά την περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου. Ισοδομικό είναι το περιμέτρου 540μ. σωζόμενο στον ανατολικότερο των λοφίσκων της χερσονήσου τείχος.
Η βόρεια πλευρά της οχύρωσης έχει σχεδόν εξαφανισθεί, ενώ η ανατολική και η νότια διατηρούνται μέχρι και ύψος 1,5 μ.
Αρκετά καλά διατηρούνται οι εννέα ημικυκλικοί και ορθογώνιοι πύργοι, που ενίσχυαν τα τείχη και προστάτευαν τις πύλες. Η κατάσταση διατήρησης των τειχών του κάστρου Β δεν είναι ιδιαίτερα καλή, ενώ πλήρως απογοητευτική είναι αυτή του δυτικότερου κάστρου C.
Το μικρό κάστρο του Πύργου Ραγίου ήταν, πιθανότατα, καθαρά στρατιωτικού χαρακτήρα φρούριο, το οποίο προστάτευε από βόρεια τον οικισμό της χερσονήσου. Ισοδομικό τείχος, περιμέτρου 235μ., περιβάλλει το λοφίσκο του Πύργου, ενισχυμένο με πύργους που προστατεύουν τις πύλες και τα άλλα βατά σημεία. Ο τρόπος δόμησης των τειχών, διαφορετικός των άλλων οικισμών της Θεσπρωτίας, και τα ανασκαφικά ευρήματα χρονολογούν τα τείχη στον 5ο π.χ. αι., ενώ διαπιστώθηκε κατοίκηση στο χώρο από την προϊστορική ήδη περίοδο. Σώζεται λαξευμένη στο βράχο κυκλική δεξαμενή νερού και λείψανα κρηναίου οικοδομήματος. Η κατάσταση διατήρησης των τειχών είναι αρκετά καλή, όπως άλλωστε και του μεταβυζαντινού πύργου, που χτίστηκε πάνω στα ερείπια του αρχαίου, ο οποίος προστάτευε μία από τις εισόδους στο κάστρο.
[epiruspost.gr]
ΕΛΛΑΣ 