Ο ένας δηλώνει συλλέκτης γρίφων. Η άλλη έχει ως μότο την φράση του Άινστάιν, ότι «αν μια ιδέα δεν είναι από την αρχή τρελή δεν αξίζει να ασχοληθείς μαζί της». Ο λόγος για τον Πανταζή Χούλη και την Ελένη Γραμματικοπούλου, οι οποίοι μας προσκαλούν στο 1ο Φεστιβάλ Γρίφων, στο Καστελλόριζο!
Η ιδέα είναι προκλητική: Φεστιβάλ Γρίφων και μάλιστα στο πανέμορφο Καστελλόριζο.
Μιλάμε λοιπόν με τους ανθρώπους αυτούς που έχουν δώσει όλη την ενέργειά τους για τη διοργάνωση του φεστιβάλ, για να μάθουμε πως, γιατί και τα λοιπά…
«Ξεκίνησα να συλλέγω γρίφους από μικρός, ενώ η πρώτη φορά που είδα γρίφο (και αμέσως τον ερωτεύτηκα) ήταν το 1978 στην ΥΕΝΕΔ που αφορούσε την επίλυση του Μαγικού Τετραγώνου. Το έλυνα με σχετική ευκολία, ενώ άλλοι συγγενείς και φίλοι δεν μπορούσαν. Προφανώς, γιατί είχα ασχοληθεί με μανία!», λέει στο newscenter.gr ο Πανταζής Χούλης.
Με καταγωγή από το Καστελλόριζο, επιστρέφει στην πατρογονική γη από την Αυστραλία, έχοντας πολλές ακαδημαϊκές περγαμηνές στις βαλίτσες του. Όμως τα σημεία αναφοράς είναι εκεί, στη γη των προγόνων, που τον ενέπνευσε για να διοργανώσει το Φεστιβάλ Γρίφων.
Όταν παιδί άρχισε να συλλέγει γρίφους, κάτι αγνοούσε… Ότι στο Λαογραφικό Μουσείο του Καστελλόριζου υπήρχε ένα περιοδικό, οι «Αναμνήσεις», που είχε κυβόλεξα και αινίγματα, με αρθρογράφο τον Μιχαήλ Πετρίδη. Έκδοση του σωτηρίου έτους 1899!
Ο Πανταζής Χούλης ξετυλίγει το κουβάρι της μνήμης για να φτάσουμε μέχρι το Φεστιβάλ Γρίφων:
«Ακόμα και στα Καστελλοριζιακά Νέα, τη δεκαετία του ’60, η Ελένη Βαρβαγιάννη έγραφε πολλά αινίγματα με τη μορφή ποιήματος. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα:
Το πρώτον μου νησάκι,
το δεύτερο μου συ,
το τρίτο μου φωτίζει,
το όλον μου πουλί.
Τι είναι; (Κως, συ, φως = Κόσσυφος)
‘Ομως το πιο εντυπωσιακό μέρος της ιστορίας με τους γρίφους με περίμενε όταν έγινα μέλος του Διεθνούς Οργανισμού Γρίφων (International Puzzle Party). Εκεί γνώρισα έναν ακόμα Έλληνα, που σαν κι εμένα, ερχόταν τακτικά στις συναντήσεις με γρίφους. Το όνομα του, Μιχαήλ Τούλουζας. Του είπα, «κάτι μου θυμίζει το όνομα σου, πρέπει να έχει υπάρξει καπετάνιος στο Καστελλόριζο με αυτό το όνομα». «Ναι», μου απαντά, «ο παππούς μου ήταν Καστελλοριζιός!».
Αυτό ήταν. Ως μαθηματικός που σέβεται τον εαυτό του, δεν πίστευα στην τύχη. Πως γίνεται ολόκληρη η Ελλάδα να εκπροσωπείται από δύο Έλληνες, και οι δυο να είναι Καστελλοριζιοί; Ήταν γεγονός πως το Καστελλόριζο ήταν ένας γρίφος από μόνο του. Κι όχι μόνο ιστορικά, αρχαιολογικά, φυσιολατρικά και νοσταλγικά.»
Κι έτσι γεννήθηκε το Μουσείο Γρίφων στο νησί: «Αυτή η έμμονη ιδέα που είχα από το 2011 να ιδρύσω ένα Μουσείο Γρίφων στο νησί, δεν ήταν πια ιδέα. Η Ένωση Ιδεών Γρίφων και Μαθηματικών (ΕΝ.Ι.Γ.ΜΑ.), είναι ένας σύλλογος που δημιουργήθηκε για να αναβαθμίσει πολυεπίπεδα τον ντόπιο πολιτισμό και να γίνει ένα βήμα ώστε να ανάψουμε μια δημιουργική φλόγα. Και μετά την δημιουργία της ΕΝ.Ι.ΓΜΑ, η ίδρυση του Μουσείου Γρίφων ήταν αναπόφευκτη. Το Μουσείο Γρίφων Μεγίστης, το μοναδικό στην Ελλάδα, κι ένα από τα 4-5 σε όλον τον κόσμο, είναι πια εδώ για να αποδείξει πως, όχι μόνο το Καστελλόριζο, αλλά όλη η Ελλάδα, έχει να επιδείξει μια τεράστια παγκόσμια παράδοση και επιρροή. Και αυτή η παράδοση πρέπει να διαδοθεί και να συνεχιστεί.»
Το 1ο Φεστιβάλ Γρίφων θα γίνει στο Καστελλόριζο από τις 24 ως τις 26 Σεπτεμβρίου. Ποιος είναι ο στόχος του Πανταζή Χούλη;
«Στόχος μου τώρα είναι μέσω του Μουσείου Γρίφων αλλά και του Φεστιβάλ Γρίφων, να φέρω κοντά όσον το δυνατόν περισσότερους Έλληνες που ασχολούνται με γρίφους, αινίγματα, παράδοξα, και σπαζοκεφαλιές. Ο Γρίφος της Ελλάδας, μόλις ξεκίνησε…», μας λέει.
Συνοδοιπόρος σ αυτή την «τρελή» ιδέα η Ελένη Γραμματικοπούλου, που πάντα προσπαθεί να ακολουθεί την ιδέα του Άινστάιν, ότι «αν μια ιδέα δεν είναι από την αρχή τρελή δεν αξίζει να ασχοληθείς μαζί της..»
Ας ξετυλίξουμε το νήμα της Ελένης…
«Από το 1993 ασχολήθηκα με την επικοινωνία της επιστήμης αρχικά στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Πρόγραμμα Μορφωτικών Εκδηλώσεων Επιστήμης Κοινωνία) σε μια εποχή που κανείς δεν ήξερε τι ακριβώς αυτό σημαίνει. Αντίθετα μάλιστα θα έλεγα πως υπήρχε άρνηση από πολλούς επιστήμονες να ‘εκλαϊκεύσουν’ – αν και δεν μου αρέσει ο όρος- την επιστήμη και να ανοίξουν τη γνώση στο ευρύ κοινό. Όμως, τα τελευταία 10 χρόνια η εικόνα έχει αλλάξει δραστικά. Στην Ελλάδα αλλά και σε ευρωπαϊκό και όχι μόνο επίπεδο, επιχειρείται μια προσπάθεια «απενεχοποίησης» της σοβαροφάνειας της επιστήμης. Όλες πλέον οι χώρες ενδιαφέρονται για την Επικοινωνία της Επιστήμης. Από την Ευρώπη (με πρώτη τη Βρετανία) και την Αμερική έως την Αυστραλία, Ρωσία, Κορέα, κ.α. Για παράδειγμα να αναφέρω πως τα τελευταία 25 χρόνια διοργανώνεται το Παγκόσμιο Συνέδριο Επικοινωνίας της Επιστήμης (PCST) όπου συμμετέχουν περίπου 80 χώρες.
Όμως και στην Ελλάδα η εικόνα είναι πολύ ενθαρρυντική (Athens, Patras.Thessaly, Ioannina Science Festivals, Βραδιά του Ερευνητή, διαγωνισμός Famelab, Pint of Science, ενώ οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί, επιστημονικοί, ερευνητικοί και εκπαιδευτικοί φορείς συμμετέχουν σ’ αυτά ενεργά με έξυπνα, πρωτότυπα και καινοτόμα προγράμματα διαμορφωμένα για κάθε ηλικία. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλουν ουσιαστικά και στην εξωστρέφεια του ίδιου του ερευνητή!»
Το μεγάλο βήμα για την Ελένη Γραμματικοπούλου έγινε το 2014. Τι έγινε τότε;
Η Ελένη αφηγείται: «Το 2014 δημιούργησα την ομάδα των Science Reactors, μια ομάδα εναλλασσόμενων νέων επιστημόνων με ταλέντο και πάθος για την επικοινωνία της επιστήμης. Κινούνται στα χνάρια του Stand up comedy παρουσιάζοντας καθημερινά επιστημονικά θέματα μέσα από το Stand up Science και Science on Stage με τρόπο διασκεδαστικό και απολαυστικό. Η επιστήμη συνοδεύει κάθε μας δραστηριότητα και είναι απόλυτα συνδεδεμένη με κάθε πτυχή της ζωής μας. Ερμηνεύει τα πάντα που βρίσκονται γύρω μας, γιατί λοιπόν να μην αντιμετωπίζεται και με χιούμορ; Θα επαναλάβω κάτι που έχει πει ο Ιονέσκο και αγαπώ πολύ: «όπου δεν υπάρχει χιούμορ και γέλιο υπάρχει οργή και μίσος»!»
… και τώρα το 1o Φεστιβάλ Γρίφων
«… με υπότιτλο Παιγνίδια Επιστήμης (που καθορίζει το ύφος του)», συμπληρώνει η Ελένη Γραμματικοπούλου.
Γιατί και πώς το μικρό αυτό γραφικό, ιστορικό και ιδιαίτερα ενδιαφέρον νησί στο ΝΑ άκρο της Ευρώπης θα φιλοξενήσει ένα γιορταστικό τριήμερο επιστήμης, γνώσης, τέχνης και χαράς;
«Ήταν μια ιδέα της στιγμής, βρήκε την αντίστοιχη ένθερμη ανταπόκριση και στη συνέχεια …γίναμε δύο, γίναμε τρεις… γίναμε τέλος 53!! (επίκαιρο). Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή.
Γνώρισα τον Πανταζή Χούλη, μαθηματικό και Ιδρυτή του Μουσείου Γρίφων Μεγίστης, συνεργαστήκαμε με επιτυχία σε δύο φεστιβάλ και ομολογώ πως με εντυπωσίασε με τον τρόπο που «χειρίζεται» τους γρίφους. Είναι πράγματι μοναδικός. Ήταν, λοιπόν, επόμενο να σχεδιάσουμε το συγκεκριμένο φεστιβάλ. Ένα φεστιβάλ που θα έχει πραγματικά τη μορφή γιορτής, χωρίς επισημότητα και ομιλίες με το γνωστό ακαδημαϊκό ύφος, απλές συζητήσεις, επιστημονικά δρώμενα με τη μορφή παιγνιδιού ή θεατρικής αφήγησης, εντυπωσιακά πειράματα που θα εξηγούν καθημερινά θέματα, πλοηγήσεις, περιηγήσεις, Stand up Science για παιδιά, εκθέσεις, θεατρικά/μουσικά εργαστήρια και εργαστήρια όπου τα παιδιά θα μάθουν να κατασκευάζουν φιγούρες καραγκιόζη, αφηγήσεις ντόπιων και θαλασσινών παραμυθιών από τους ίδιους τους συγγραφείς και κυρίως αμέτρητοι γρίφοι που θα ζητούν επίμονα τη λύση τους».
Το φεστιβάλ τελεί υπό την αιγίδα του ΥΠΕΘΑ, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού , της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Καινοτομίας/Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων. Συνδιοργανώνεται με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Συμμετέχουν 55 ερευνητές από το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, το Ίδρυμα Ευγενίδου, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, την Ένωση Ελλήνων Φυσικών, επιστημονικούς φορείς και πολλοί καλλιτέχνες.
Για όλες τις πληροφορίες στο https://kastellorizofestival.com/ Πηγή
ΕΛΛΑΣ 